Jak rozliczać dochody z Polski?

„Mieszkam i pracuję w UK od 5 lat. Rok temu otworzyłem działalność gospodarczą w Polsce i zgodnie z prawem podatkowym panującym w Polsce, do końca kwietnia rozliczyłem się z dochodów w Polsce. Dowiedziałem się, że zarobki w Polsce powinienem zgłosić w Urzędzie Podatkowym (HMRC) w UK, gdzie jestem zarejestrowany jako Self-Employed. Nie bardzo wiem, jak rozliczyć moje dochody z Polski w tutejszym urzędzie” – to fragment maila, który otrzymaliśmy kilka dni temu. Warto tematyce rozliczenia z dochodów w różnych krajach poświęcić kilka słów. Wielu z nas ma dochody z Polski: z wynajmu mieszkania, działalności gospodarczej, która nie została zamknięta, inwestycji giełdowych, czy ktoś przyjechał w trakcie roku podatkowego.

Osoba posiadająca kilka źródeł dochodu w UK np. jest pracownikiem Self-Employed i otrzymała wypłatę dywidendy musi w rozliczeniu podatkowym (Self-Assessment) poinformować Urząd Podatkowy (HMRC) o wszystkich dochodach, które otrzymała w ciągu roku podatkowego i z wypracowanych zysków zapłacić podatek. Czy dochody z Polski musimy dodać do rozliczenia w UK? Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Zrozumienie kilku definicji pomoże nam odpowiedzieć na pytanie: deklarować czy nie deklarować dochodów spoza UK.

Kluczowa do zrozumienia sposobu w jaki się rozliczamy jest w tym przypadku definicja rezydencji podatkowej, która dla „uproszczenia” dzieli się na residence (rezydencja) oraz ordinary residence (zwyczajna rezydencja). Od tego, czy spełniamy warunki rezydenta lub zwyczajnego rezydenta zależy w dużej mierze, w jaki sposób będziemy się rozliczać z dochodów, które otrzymaliśmy poza UK.

Kto jest rezydentem podatkowym w UK?

Ważnym aspektem przy decyzji dotyczącej rezydencji podatkowej w UK jest ilość dni spędzonych w UK w ciągu roku podatkowego. Jeśli dana osoba przebywa w UK 183 lub więcej dni w ciągu roku, prawie definitywnie jest rezydentem podatkowym w UK. Można być rezydentem podatkowym w dwóch krajach jednocześnie, tzw. dual residence. W tym przypadku sposób płacenia podatku będzie zależny od umów zawartych między dwoma krajami w Double Taxation Agreements. Przy określaniu residency ważne są również następujące czynniki: więzy rodzinne, gdzie mieszka nasza rodzina, jaki jest nasz związek z Polską, w jakim kraju jest nasz biznes, mieszkanie, gdzie nasze dzieci chodzą do szkoły itp.

Jeśli mieszkasz w UK minimum 183 dni w roku i Twoja rodzina jest w UK, kupiłeś tutaj dom i prowadzisz biznes, to istnieje ogromne prawdopodobieństwo, że jesteś rezydentem podatkowym UK, co za tym idzie, musisz rozliczyć się z podatku na tzw. arising basis. Krótko mówiąc, rozliczasz się w UK ze wszystkich swoich dochodów włącznie z tymi z zagranicy, w momencie, kiedy ten dochód powstaje (arising). Jeśli masz dochody z prowadzenia biznesu w UK i jednocześnie wynajmujesz mieszkanie w Polsce, to wysyłając roczne rozliczenie (Self-Assessment) deklarujesz WSZYSTKIE dochody i płacisz z nich podatek w UK. Pamiętajmy jednak, że wszelkie dochody w Polsce musimy zadeklarować w Polsce, co oznacza, że podatek z dochodów w Polsce jest już zapłacony. Dlatego, zgodnie z umową między UK a Polską o podwójnym opodatkowaniu, podatek płacimy tylko jeden. Jacek, który ma dochody w UK deklaruje w rozliczeniu rocznym, że zarobił taką a taką kwotę w UK, następnie informuje, że miał dochody w Polsce gdzie zapłacił już podatek, więc otrzymuje od brytyjskiego Urzędu Podatkowego tzw. tax credit, czyli nie musi płacić podatku za coś, co już było opodatkowane. Sytuacja zmienia się, jeśli dochody z Polski wprowadzają Jacka na 40-procentowy próg podatkowy w UK. Wówczas, mimo że zapłacił już podatek w Polsce, musi dopłacić 20% różnicy Urzędowi Podatkowemu w UK.

Co w przypadku jeśli dana osoba mieszka i pracuje w UK, ale nie spełnia warunków ordinary residence i do tego może jest rezydentem, ale jednocześnie jest tzw. non domiciled? Przy dochodach tylko w UK nie ma znaczenia czy jesteśmy domiciled, non domiciled czy ordinarily resident. W takim przypadku płacimy podatek z tego, co zarobiliśmy w UK i na tym sprawa się kończy. Komplikacje przy płaceniu podatku pojawiają się wtedy, kiedy mamy dochody w UK i w Polsce jednocześnie.

Co znaczy ordinary residence? 

Spełniając warunki ordinary residence płacimy w UK podatki ze wszystkich źródeł, zarówno z dochodów w UK, jak i np. z Polski. Musimy więc odpowiedzieć na pytanie, czy nasz pobyt w UK jest stały czy tymczasowy?

Paweł przyjechał do Londynu 2 lata temu do pracy na kontrakcie. Jego rodzina mieszka w Polsce. Po wygaśnięciu kontraktu ma zamiar powrócić do kraju na stałe. Oznacza to, że mimo iż mieszka i pracuje w UK przeszło 183 dni w roku, to jego pobyt tutaj jest tymczasowy i nie spełnia warunków ordinary residence.

Sławek przyjechał do UK sam, ale w ciągu roku dojechała do niego żona i dzieci, które zaczęły chodzić do tutejszej szkoły. Sławek ma własny biznes i nie zamierza wrócić na razie do Polski, „może na starość”. W tym przypadku, pobyt w UK nie ma nic z tymczasowości. Sławek i jego rodzina spełniają wymogi ordinarily residents a więc jeśli mieliby dochody z Polski, to musieliby rozliczyć się na zasadach arising basis, czyli musieliby wykazać wszystkie swoje dochody w roliczeniu rocznym (Self-Assessment) w UK.

Paweł, podobnie jak osoby non domiciled, ma wybór w jaki sposób może się rozliczyć z dochodów z Polski. Istnieje możliwość rozliczenia się na tzw. remittance basis, czyli ma możliwość płacenia podatku z dochodów zarobionych TYLKO w UK.

Co to jest remittance? 

Są to pieniądze, które zostały przywiezione w sposób pośredni lub bezpośredni przez daną osobę do UK, i z których ona lub jej rodzina korzysta na terenie UK. Do remittance kwoty zalicza się m.in. zapłatę za wynajem lub kupno domu w UK za pieniądze zarobione za granicą np. w Polsce. Do rozliczenia na podstawie remittance basis mają prawo osoby, które nie spełniają warunków ordinary residence oraz non domiciled.

Jarek urodził się w Polsce. Jego ojciec jest obywatelem Polski. Jarek z rodziną mieszka i pracuje w UK. Jaki jest jego status, domiciled czy non domiciled?

O domicile, czyli w wolnym tłumaczeniu, „ośrodku interesów, ośrodku życiowym” (nie mylić z obywatelstwem) decyduje m.in. miejsce urodzenia oraz kraj pochodzenia ojca. Pomocą w określeniu, w jakim kraju dana osoba jest domicile (miejsce rezydencji) jest to, gdzie jest jej dom. Ważny jest również warunek, że domicile, w odróżnieniu od obywatelstwa, można mieć tylko jedno.

Istnieją trzy rodzaje domicile:

– domicile of origin – zwykle przejmuje się je od miejsca urodzenia ojca. Jeśli Franek urodził się w UK, jego ojciec w czasie narodzin był w Londynie na kontrakcie, ale jego ośrodek życiowy pozostał w Polsce, to małego Franka domicile jest Polska.

– domicile of choice – osoba w 16. roku życia ma prawo do decyzji, jaki kraj uznaje za swój ośrodek życiowy. Przy podejmowaniu decyzji ważne są warunki: intencja stałego zamieszkania w danym kraju, interesy i biznes, rodzinne koneksje, posiadanie nieruchomości. Jeśli ojciec Franka zdecyduje się wrócić do Polski, a Franek skończy szkołę w UK i założy tutaj rodzinę, to będzie oznaczać, że wybrał jako swój ośrodek życiowy (domicile) Wielką Brytanię.

– domicile of dependence – do momentu osiągnięcia pełnoletności domicile jest zależne od rodziców; głównie od kraju, w którym urodził się ojciec.

Określenie domicile, czyli miejsca życiowych interesów, jest bardzo istotne przy rozliczeniu się z dochodów, które zarobione zostały poza granicami UK. Aby mieć możliwość wyboru rozliczania się na remittance basis musimy albo nie spełniać warunków ordinary residence albo być non domiciled in the UK.

Na czym polega rozliczenie według opcji remittance basis?

Jeśli dochody zarobione poza granicami UK np. w Polsce przekraczają £2000 w skali rocznej, mamy obowiązek zadeklarowania tych dochodów w Urzędzie Podatkowym (HMRC). Dochody z zagranicy mogą być opodatkowane bezpośrednio według arising basis lub osoba, która nie jest ordinarily resident w UK lub jest non domiciled może wybrać opcję rozliczenia dochodów z zagranicy na remittance basis.

Przy rozliczeniu podatkowym używając remittance basis traci się prawo do kwoty nieopodatkowanej personal allowances (w roku podatkowym 2011/2012 kwota nieopodatkowana wynosi £7,475, czyli od każdego funta zarobionego w UK należy zapłacić podatek). Do tego dochodzi coroczna opłata, uzależniona od długości pobytu w UK, w wysokości £30,000. W przypadku fortuny takich potentatów jak Abramowicz, opłata £30,000 pozwalająca na nie deklarowanie dochodów spoza UK w brytyjskim Urzędzie Podatkowym, wydaje się małym poświęceniem. W przypadku niewielkich stosunkowo kwot zarobionych za granicą przez naszych rodaków, warto zastanowić się, czy rozliczenie oparte na remittance basis, będzie najlepszą opcją.

Aby rozliczyć się z podatku używajac remittance basis należy wypełnić rozliczenie podatkowe Self-Assessment wraz z dodatkową formą SA109 Residence and remittance basis etc supplementary pages.

Czy istnieją wyjątki w rozliczeniu opartym na remittance basis?

W kilku wypadkach jest możliwość nie deklarowania naszych dochodów z zagranicy. Nie musimy informować brytyjskiego HMRC o pieniądzach zarobionych poza UK jeśli kwota, którą zarobiliśmy w danym roku podatkowym nie przekracza £2,000 oraz jeśli dana osoba była rezydentem w UK mniej niż 7 z ostatnich 9 lat podatkowych i nie ma żadnych dochodów w UK i nie otrzymała pieniędzy w UK z zagranicznych dochodów.

Jeśli Janek przebywa w UK od roku i wciąż otrzymuje wypłaty w Polsce, które przeznacza na opłatę kredytu mieszkaniowego w Polsce, to nie ma obowiązku rozliczenia się z dochodów wypracowanych w Polsce w brytyjskim fiskusie. Musi jednak spełnić kilka warunków. W danym roku podatkowym jest rezydentem podatkowym w UK ale ma status non domiciled. Musi pracować w Wielkiej Brytanii jako pracownik na etacie, czyli nie jest zobowiązany do wypełnienia Self-Assessment. Do tego dochody spoza UK nie przekraczają £10,000 i oczywiście podatek z dochodów w Polsce został zapłacony polskiemu Urzędowi Podatkowemu.

Rozliczenie podatkowe z dochodów z różnych krajów nie jest proste i jednoznaczne. Dochody w Polsce nie mogą być „ukrytymi” pieniędzmi, gdyż wcześniej czy później, Urząd Podatkowy w Polsce czy w UK zainteresuje się tymi nieopodatkowanymi dochodami, a wtedy może być już za późno. Szczególnie uczulam na sprawę niezadeklarowanych dochodów osoby, które pobierają zasiłki w UK i nie informują o dochodach, oszczędnościach czy posiadaniu nieruchomości w Polsce. Jak również osoby, które „uciekając” od płacenia ZUS-u w Polsce rejestrują swoje biznesy w UK i nie informują o pieniądzach zarobionych w Polsce. Ale o tym w następnym artykule.

Na koniec małe ostrzeżenie. Jeśli masz dochody w innym kraju UE lub jakimkolwiek innym kraju poza UK, jako rezydent podatkowy w UK masz obowiązek zadeklarowania swoich WSZYSTKICH dochodów w rozliczeniu podatkowym. Brak informacji na temat dochodów np. z Polski to nic innego jak podanie nieprawdziwych informacji, a co za tym idzie, popełnienie przestępstwa podatkowego.