Duszpasterstwo Akademickie i parafia św. Wojciecha

Aleksandra Podhorodecka

Ksiądz Bartek Rajewski bardzo nas zachęcał do odwiedzenia anglikańskiego kościoła św. Kutberta na Earls Court, gdzie parafia św. Wojciecha znalazła przyjazne miejsce na odprawianie niedzielnej Eucharystii. Zapewniał nas, iż kościół jest wyjątkowo piękny i warto go odwiedzić uczestnicząc we mszy św. Uroczystości 81-lecia parafii były doskonałą do tego okazją, pojechałam więc aby przeżyć razem z parafianami tą wyjątkową rocznicę. Jako Prezes Honorowy mogłam też i reprezentować Polską Macierz Szkolną na tej jubileuszowej uroczystości, której przewodniczył JE ks. abp Wojciech Polak, Prymas Polski.

Kościół rzeczywiście piękny. Jak podają informacje w internecie to „perła gotyckiej architektury w samym centrum Londynu”, gdzie akustyka jest wspaniała, a wystrój – w większości wykonany w drewnie – faktycznie wspaniały. 

Jak to się stało, że parafia św. Wojciecha, dawne Duszpasterstwo Akademickie, zadomowiła się właśnie w tym kościele? Dużym, historycznym i regularnie używanym przez lokalną społeczność anglikańską? 81 pierwsza rocznica to ogromny sukces i parafia może się poszczycić tytułem drugiej najstarszej parafii polskiej w Anglii. Pierwszą jest, oczywiście parafia Matki Boskiej Częstochowskiej przy Devonia Road, przy której mieści się również siedziba Polskiej Misji Katolickiej. Parafia na Kensington powstała jeszcze podczas wojny i służyła studentom oddelegowanym z szeregów Polskich Sił Zbrojnych do ukończenia studiów w Londynie. Pierwszym, jeszcze nieoficjalnym duszpasterzem tej małej wspólnoty młodych, został ks. Stanisław Bełch, który w 1945 roku otrzymał już oficjalną nominację z rąk ks. bp Józefa Gawliny. Duszpasterstwo Akademickie zainstalowało się w kaplicy Little Brompton Oratory, należącej do angielskich oratorianów. Przy pomocy ks. Bełcha zawiązało się Zrzeszenie Studentów i Absolwentów Polskich na Uchodźctwie, otwarto szkołę dla dziewcząt w Pitsford Hall i uruchomiono w 1946 r. Hospicjum św. Stanisława, które pełniło rolę domu studenckiego i ośrodka duszpasterskiego, przy 21 Earl’s Court Square. Ks Bełch otaczał studentów opieką nie tylko duchową ale często i materialną, wspierając młodych Polaków, którzy znaleźli się po wojnie w ciężkich psychicznie i materialnie warunkach.

Po odejściu ks. Bełcha rolę duszpasterza Duszpasterstwa Akademickiego pełnili kolejno ks. Tadeusz Kirschke, ks. Henryk Kornacki, ks. Kazimierz Krzyżanowski, ks. Tadeusz Kukla, a po nim cały szereg duszpasterzy, którzy pełnili tę funkcję przez krótki okres czasu. Z biegiem lat profil duszpasterstwa się zmieniał. Polskich studentów zastąpili Polacy przyjeżdżający z kraju w trudnym bardzo dla Polski okresie. W Little Brompton znajdywali ostoję, pomoc a często i wsparcie materialne. Ośrodek stał się również centrum życia intelektualnego i kulturowego. Działalność Duszpasterstwa obejmowała szeroki zakres potrzeb duchowych, religijnych, kulturalnych i charytatywnych. Organizowano rekolekcje, prelekcje z różnych dziedzin wiedzy, grupy dyskusyjne, wycieczki, zabawy młodzieżowe, konkurencje sportowe. Założono grupy biblijne i modlitewne. Utworzono w ten sposób nieformalny Klub Inteligencji Katolickiej, mający ogromny wpływ na życie Kościoła katolickiego wśród Polaków na emigracji. Duszpasterstwo Akademickie stało się niezwykle ważnym pomostem pomiędzy Polakami na emigracji i przyjeżdżającymi z Polski, łamiąc niejednokrotnie bariery pomiędzy tymi dwoma środowiskami Polaków, a osoby, które przeszły przez Duszpasterstwo do dzisiaj są filarami wielu organizacji, zarówno kościelnych jak i społecznych.

Upadek komunizmu oraz przystąpienie Polski do Unii Europejskiej znowu zmieniły charakter Duszpasterstwa i zaistniała potrzeba zamienienia dotychczasowego profilu ośrodka duszpasterskiego na normalną parafię, której brak był odczuwalny w środkowym Londynie. Proboszczem nowej parafii, parafii św. Wojciecha, został ks. Bartłomiej Rajewski, jej obecny duszpasterz. Obecnie parafia przeżywa swój ponowny rozkwit i podobnie, jak kiedyś, jej działalność obejmuje szeroki zakres inicjatyw duchowych, religijnych, kulturalnych i charytatywnych. Zmienili się jednak parafianie. Dzisiaj są to przede wszystkim młode polskie rodziny, które przybyły do Anglii po 2004 roku. Parafia otwarta jest na każdego; tworzy wspólnotę ludzi wierzących, wątpiących i poszukujących. Po trudnym okresie pandemii Covid-19 i zamknięciu możliwości odprawiania nabożeństw w Little Brompton parafia znalazła swój stały dom w anglikańskiej parafii św. Kutberta na Earls Court i właśnie tam obchodziła swoje 81-lecie w niedzielę 16 kwietnia, Niedzielę Miłosierdzia Bożego. Planowane na zeszły rok uroczystości 80-lecia musiały być odroczone ze względu na liczne obowiązki księdza prymasa, który miał być Gościem Honorowym i głównym celebransem uroczystości jubileuszowych. Tak więc 80 zamieniała się na 81, ale to w niczym nie zmieniło charakteru tej pięknej uroczystości.

Punktualnie o 13.30 rozpoczęło się nabożeństwo dziękczynne za 81 lat pracy na terenie Duszpasterstwa i parafii św. Wojciecha oraz pierwszej rocznicy ekumenicznej współpracy z Kościołem anglikańskim. Uroczystość połączona była z odpustem ku czci św. Wojciecha, patrona parafii. Intencje mszalne były następujące: za parafian, o jedność chrześcijan i za Zdzisławę i Józefa. Koncelebrze przewodniczył JE ks. abp. Wojciech Polak, Prymas Polski. Wraz z Księdzem Prymasem Eucharystię koncelebrowali Zwierzchnik Kościoła Grekokatolickiego w Wielkiej Brytanii, JE Kenneth Nowakowski, kanclerz PMK ks. Artur Strzępka, proboszcz Katedry Westminsterskiej w Londynie ks. Sławomir Witoń oraz proboszcz parafii św. Wojciecha, ks. Bartek Rajewski. Obecni przy ołtarzu byli również duszpasterze anglikańskiego kościoła św. Kutberta ks. Paul Bagotten i ks. James Chegwidden

Witając dostojnych gości w imieniu parafii Wojciech Poza takie powiedział słowa: – Gromadzimy się na Mszy Św. dziękczynnej za 81 lat istnienia polskiej parafii pw. Św. Wojciecha w dzielnicy Kensington & Chelsea w Londynie. Naszą modlitwą, której przewodniczy Jego Eminencja Ksiądz Arcybiskup Wojciech Polak – Metropolita Gnieźnieński i Prymas Polski, chcemy otoczyć wszystkich tworzących tę rodzinę parafialną w obecnych czasach, jak i tych, którzy ją tworzyli przed nami. Bogu bogatemu w miłosierdzie polecamy wszystkich zmarłych parafian, pamiętając zwłaszcza o duszpasterzach tej wspólnej. 

Prymas Polski, witając zebranych na początku liturgii powiedział, że przywozi pozdrowienia ze wzgórza Lecha, od relikwii św. Wojciecha – patrona tutejszej parafii. Szczególnie serdecznie powitał abp. Kennetha Nowakowskiego. Złożył mu życzenia z okazji Świąt Zmartwychwstania obchodzonych tego dnia przez grekokatolików. Po angielsku wyraził także wdzięczność obecnemu na uroczystości gospodarzowi miejsca, anglikańskiemu proboszczowi ks. Paulowi Bogottowi.

Za Jezusem idzie się razem. Za Jezusem idzie się z tymi, których Pan postawił obok nas na tej drodze – powiedział prymas w homilii, wskazując, że lęk apostołów zamkniętych w Wieczerniku nie był jedynym motywem ich zamknięcia: – zatrwożeni i wylękli, zamknęli się w Wieczerniku jednak także dlatego, że nikogo już nie oczekiwali. Na nikogo nie czekali. Po śmierci Jezusa wszystko dla nich się skończyło i nie było już na co czekać…

Opisane w Ewangelii przyjście Jezusa do Wieczernika prymas nazwał swoistym wskrzeszeniem uczniów. „Jezus wyciąga do nich swe przebite ręce, by ich podnieść. Tym, którzy byli poranieni wewnętrznie, pokazuje swe rany. W nich mogą rozpoznać miłość, która nie cofa się przed ich zamknięciem i zniechęceniem, przed lękiem i strachem, który nimi włada, przed ich zawiedzionymi nadziejami i pretensjami, przed tym wszystkim, z czym po Jego śmierci się zmagają. W tak trudnej chwili Jezus ich nie opuszcza. Nawiedza swych uczniów, zamkniętych w grobowcu swoich lęków i ponownie nawiązuje relację, ponownie otwiera relację, która została przerwana. Zaczyna wszystko od nowa. Nie wypomina im zdrady, opuszczenia i ucieczki. Nie poucza, że wciąż tkwią w jakiś własnych wizjach i schematach. Nie usiłuje otwierać siłą zatrzaśniętych drzwi. Pokazuje przebite ręce i bok. Bóg nie ukrywa przed naszymi oczami swych ran, a ukazuje je, aby nam pokazać, że w Wielkanoc można otworzyć nowe przejście: uczynić z ran przestrzenie światła. Bóg nas nie oskarża, ale miłuje. Wydobywa ze skorupy lęków i rozpaczy. Niestrudzenie wyciąga do nas rękę, by nas podźwignąć i podnieść.” 

Po ostatnim błogosławieństwie i odśpiewaniu radosnego „Ciebie Boga Wysławiamy” Ksiądz Prymas przeszedł do bocznej kaplicy aby poświęcić  relikwiarium z relikwiami św. Wojciecha, św. Faustyny, św. Szarbela, św. O. Pio i bł. Carlo Acutisa. Relikwiarz umieszczono w bocznej nawie kościoła, przy kaplicy NMP. Następnie w imieniu rektora Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii jej kanclerz, ks. Artur Strzępka przyznał siedemnastu zaangażowanym przedstawicielom parafii św. Wojciecha brązowe, srebrne i złote Krzyże Zasługi Polskiej Misji Katolickiej. Złotym Krzyżem odznaczony został także ks. Paul Bagott, proboszcz anglikańskiej parafii św. Kutberta.

Słowa podziękowania wygłosił abp Kenneth Nowakowski, zwierzchnik grekokatolików w Wielkiej Brytanii. Ze wzruszeniem wspominał zaangażowanie Polaków w pomoc Ukrainie i ukraińskim uchodźcom. Dziękował za okazane braterstwo, zapewnił, że nigdy nie będzie to zapomniane.

Ks. Rajewski odczytał również życzenia, jakie parafia otrzymała z okazji dzisiejszych celebracji od papieża Franciszka, który wyraził uznanie dla parafian za zaangażowanie w dzieła wiary i ewangeliczne świadectwo. Papież pozdrowił także wspólnotę anglikańską, gościnnie użyczającą swojego kościoła.

Prymas Polak ofiarował parafii medal św. Wojciecha. Liturgię zakończyła wspólna adoracja Najświętszego Sakramentu i litania do św. Wojciecha. Szczególnie wybrzmiała intencja o sprawiedliwy pokój w Ukrainie. Muzykę podczas liturgii poprowadził chór parafialny Coro dell’Angelo pod dyrekcją Violetty Gawary. Służba liturgiczna była ekumeniczna – katolicko-anglikańska.

Po zakończeniu liturgii ks. proboszcz zaprosił wszystkich na wspaniałe przyjęcie do Sali parafialnej a każdy opuszczający kościół otrzymał w prezencie pamiątkowy album o papieżu Franciszku. 

Przepiękna uroczystość. Dziękuję za gościnę.

Zdjęcia: Marcin Mazur