20 listopada 2012, 10:05
Co powinniśmy wiedzieć o National Insurance Number?

Każdy kto zamierza mieszkać i pracować w Wielkiej Brytanii powinien posiadać National Insurance Number. National Insurance Number to numer ubezpieczenia społecznego, który jest unikatowy i składa się z dwóch liter na początku tj: SK, PX, SL sześciu cyfr oraz jednej litery na końcu. Jest niezbędny przy podjęciu pracy lub do otrzymania zasiłków.

 

Kto może otrzymać National Insurance Number?

Każdy kto ukończył 16 rok życia. W przypadku osób urodzonych w UK lub które jako dzieci przyjechały do Wielkiej Brytanii, National Insurance wysyłany jest automatycznie przez National Insurance Office na adres zamieszkania rodziców dziecka. Natomiast osoby, które już ukończyły 16 lat i przyjechały na Wyspy Brytyjskie, w celu otrzymania NIN muszą umówić się na specjalne spotkanie. W trakcie spotkania muszą potwierdzić swoją tożsamość oraz fakt, że pracują lub zamierzają podjąć pracę na Wyspach Brytyjskich. Dokumenty potrzebne do uzyskania NIN to: paszport lub dowód osobisty, dokument potwierdzający adres zamieszkania. Trudność z potwierdzeniem adresu mogą mieć osoby, które niedawno przyjechały do Wielkiej Brytanii i nie posiadają jeszcze konta bankowego oraz nie płacą żadnych rachunków za media (gaz, światło, council tax). W takim przypadku pomocny może być list od osoby, u której mieszkają nowo przybyłe osoby z potwierdzeniem, że dana osoba mieszka pod danym adresem, list od pracodawcy o podjęciu pracy lub zaświadczenie z JobCentre o tym, że dana osoba poszukuje pracy. Spotkania odbywają się najczęściej w najbliższym JobCentre.

 

Warto przy tym pamiętać, że w Wielkiej Brytanii nie ma obowiązku meldunku. Właściwie instytucja meldunku w ogóle nie istnieje i stąd zamiast meldunku jako potwierdzenie adresu uznaje się rachunki za wszelkie media oraz listy z banku. Niestety rachunek za telefon komórkowy nie może służyć jako dowód zamieszkania.

 

Dlaczego musimy płacić składki na National Insurance Numbers?

National Insurance Number jest w pewnym sensie odpowiednikiem polskiego ZUS-u. Każda osoba w Wielkiej Brytanii ma inny numer i dzięki niemu HMRC informowana jest o naszych zarobkach i składkach socjalnych. Dzięki unikatowości NIN cały system socjalny, od emerytur do zasiłku dla bezrobotnych ma na bierząco informacje o naszych składkach. Otrzymujemy National Insurance Number jeden na całe życie. Nie ulega on zmianie nawet w momencie wyjazdu poza granice UK, kiedy wychodzimy za mąż lub zmieniamy imię. Od wysokości składek zebranych na naszym koncie w National Insurance Office zależy czy będziemy mieli prawo do pewnych zasiłków tzw. „state benefits” i czy będziemy mieć prawo do emerytury. Osoby, które pracują na pół etatu powinni szczególnie zwrócić uwagę czy pracodawca odprowadza składki na National Insurance Contributions. Jeśli bowiem pracownik zarabia poniżej £102 tygodniowo, mimo przepracowanych lat nie ma prawa do emerytury oraz niektórych zasiłków (state benefits). Warto tutaj zwrócić uwagę, że do „state benefits” nie należy np Working czy Child Tax Credits, które to zasiłki uzależnione są od naszych dochodów, a nie wysokości składek na NIN.

 

Jakie zasiłki uzależnione są od płacenia składek na NIN?

Przede wszystkim emerytura, która w Wielkiej Brytanii zaliczana jest do kategorii zasiłków. Następnie zasiłek dla bezrobotnych (contribution-based Jobseeker’s Allowance), zasiłek pośmiertny (Bereavement Allowance), dofinansowanie dla osób o niskich zarobkach (contribution-based Employment and Support Allowance). To główne zasiłki, których otrzymanie zależy od płacenia składek na NIN. Do pozostałych należą: Second State Pension (dodatek do emerytury), Maternity Allowance (macierzyńskie), Incapacity Benefit (zasiłek dla osób niezdolnych do pracy ze względu na stan zdrowia). Ze względu na obszerność tematyki zasiłków dzisiejszy artykuł poświęcę jedynie sposobom płacenia NIC, który jest podstawą w brytyjskim systemie socjalnym.

 

Kategorie oraz rodzaje składek NI

Istnieją cztery kategorie składek na NIN. Osoby, które zatrudnione są na etacie (Employees) płacą class 1 National Insurance Contributions. National Insurance Contriutions w wysokości 12% od dochodu odliczany jest przez pracodawcę z tygodniowych lub miesięcznych zarobków i odprowadzany do Urzędu Podatkowego (HMRC). Płacenie class 1 NIC kwalifikuje nas do otrzymania State Pension, Second State Pension oraz wszystkich innych zasiłków, wymienionych powyżej. Osoby będące Self Employed płacą tygodniowo class 2 NIC (£2.65 tygodniowo). Niestety, ponieważ składki na class 2 NIC są dużo niższe niż te płacone przez pracowników (Employees), dlatego osoby samozatrudnione nie mają prawa do Second State Pension. Natomiast wciąż mogą otrzymać zasiłek dla bezrobotnych czy macierzyńskie (Maternity Allowance). Class 3 NIC przeznaczony jest dla tych osób, które z jakiegoś powodu nie zapłaciły wymaganej przez HMRC wysokości składek i chcą sami dopłacić brakującą kwotę.

Ostatnia kategoria składek to class 4 NIC, płacony od wyrobionych zysków przez osoby mające swój własny biznes (Self-Employed). Często nasi klienci, którzy nie zdają sobie sprawy z istnienia class 4 NIC narzekają, że zamiast spodziewanych 20% podatku do zapłacenia od zysków wyrobionych przez ich Self-Employed biznes, mają dodatkowo do zapłacenia 9%. Dlaczego tak dużo? To częsty zarzut, kiedy np. na koniec roku podatkowego, zamiast 20% podatku z wyrobionego przez firmę zysku muszą zapłacić nie 20%, a 29% (upraszczam, gdyż kwota od której płaci się składki na class 4 NIC jest nieco mniejsza od kwoty nieopodatkowanej, przyp. £7,475 w roku podatkowym 2012/2013). Niestety, fakt płacenia class 4 NIC nie kwalifikuje osoby samozatrudnionej do otrzymania Second State Pension. Dlaczego? Otóż class 4 NIC to nic innego jak dodatkowy podatek.

 

Jakie kwoty odliczane są na National Insurance Contributions?

Jak już wspomniałam wysokość National Insurance Contributions zależy od rodzaju wykonywanej przez nas pracy. Pracownicy (Employees) płacą w roku podatkowym 2012/2013 12% (w roku podatkowym 2010/2011 płaciliśmy mniej o 1%, czyli 11%) z dochodów powyżej £139 tygodniowo. Osoby zarabiające powyżej £817 tygodniowo płacą 2% NIC od dochodów powyżej tej kwoty. Składki na NIC class 1 zabierane są z pensji i płacone bezpośrednio do HMRC przez pracodawcę.

Osoby samozatrudnione (Self-Employed) płacą class 2 NIC, czyli stałą składkę w wysokości £2.65 tygodniowo oraz Class 4 z wyrobionych zysków. Dodatkowe 9% płaci się od kwoty £7,225 do £42,475, gdzie powyżej tej kwoty płaci się już tylko 2%

Jeśli wyrobione zyski (profit) jest niższy niż £5,315 osoba samozatrudniona może być zwolniona z płacenia class 2 NIC. Warto jednak pamiętać, że to nie my decydujemy o zaprzestaniu płacenia składek. Jeśli chcemy być zwolnieni z płacenia class 2 NIC powinniśmy otrzymać zgodę z HMRC w postaci „certificate of small earnings exception”.

Class 3 National Insurance Contributions, zwany także „voluntary contributions”, to stała kwota £12.60 tygodniowo.

 

Dlaczego płacenie składek na NI jest tak ważne?

Pozwolę sobie przytoczyć historię pani Ani, która przyszła do naszego biura z poważnym problemem. Pani Ania pracowała przez trzy lata dla agencji sprzątającej. Właścicielka agencji, aby uniknąć płacenia podatków, zatrudniała oficjalnie pracowników na pół etatu. Nieoficjalnie, osoby pracowały po 40-50 godzin tygodniowo. Pracownicy zarabiali całkiem dobrze, ale oficjalnie na „payslipie” widniała kwota £100 funtów na tydzień. Pracownicy byli zadowoleni, bo nie musieli płacić podatku. Nie zdawali sobie jednak sprawy, że zarobki poniżej £102 tygodniowo nie kwalifikują ich do otrzymania nie tylko emerytury, ale także zasiłków zaliczanych do „state benefits” takich jak: chorobowe (statury sick pay SSP) czy macierzyńskie (statuary maternity pay SMP). O czym pani Ania przekonała się niestety dopiero kiedy odkryła, ku wielkiej radości, że jest w ciąży. Powiadomiła o swoim stanie pracodawcę, a ponieważ nie czuła się najlepiej, poprosiła o kilka dni wolnego. Jakież było jej zdziwienie, kiedy dowiedziała się, że oczywiście może otrzymać wolne z pracy, ale bezpłatne, gdyż jako pracownikowi, który zarabia poniżej „Lower Earnings Level” (LEL), czyli jej zarobki są poniżej £102.00 na tydzień, nie może otrzymać nie tylko płatnego chorobowego, ale nie ma też co liczyć na płatne macierzyńskie. Kiedy ciąża nie pozwoliła jej na kontynuowanie pracy, pani Ania poszła po pomoc do JobCentre. Przyjaciółka poradziła jej bowiem, aby zwolniła się z pracy i postarała się o zasiłek dla bezrobotnych. Okazało się jednak, że i w tym przypadku panią Anię czekało wielkie rozczarowania. Pomimo, że pracowała w UK 3 lata, to ponieważ nie płaciła składek NIC, żaden zasiłek z grupy „state bebefits” jej się nie należy. – Co mam w takiej sytuacji zrobić?” – pytała zrozpaczona – Dlaczego nikt mi nie powiedział, że bez płacenia składek nic mi się nie należy.

Na szczęście ojciec dziecka przyszedł z pomocą, w przeciwnym przypadku pani Ania zostałaby sama z małym dzieckiem praktycznie bez środków do życia.

Dlatego apelujemy: National Insurance Contributions należy płacić. Dzięki składkom zdobywamy prawo do zasiłków, w tym także do emerytury. Nigdy nie wiadomo, co może nam się w życiu przytrafić i warto być przygotowanym i zabezpieczonym na wszelkie koleje losu.

Przeczytaj też

Udostępnij

About Author

Dorota Cukierska

komentarze (27)

  1. Jak założyć firmę na Wyspach. Jakie i gdzie należy złożyć dokumenty i czy potrzebny jest stały adres?

  2. mam problem bardzo duży 🙁 Proszę o Pomoc wysłali mi z urzędu pismo że mam zapłacić 588.70F za insurance że niby byłem zatrudniony na self-employed class2 pracowałem na ulotkach w 2009 roku przez 9 miesięcy składki były opłacany natomiast po 9 miesiącach wróciłem do kraju . Teraz jak po 4 latach wróciłem do uk i podjąłem legalną pracę wysłali mi pismo do zapłaty czy muszę to opłacać ?? czemu za okres który mnie nie było naliczali mi te kwoty i czemu jest w pisane self-employed class 2 nie bardzo to rozumiem . nigdy nie byłem na samo zatrudnienu !! Proszę o jak najszybszą odpowiedz

    • Skoro Ci wysłali, że byłeś samozatrudniony to musiało tak być. W końcu skąd by mieli Twoje dane? Podejrzewam, że nie rozumiałeś co podpisywałeś. Zadzwoń na ich infolinię.

  3. A co w sytuacji, gdy na jakiś czas chcę zamieszkać w Wielkiej Brytanii – wstępnie na 6-12 miesięcy, co będzie potem jeszcze nie wiadomo. W Polsce prowadzę działalność gospodarczą, której nie chcę ani zamykać ani zawieszać (bo tak mi się opłaca :). Być może po roku założę ltd.

    Czy mogę wyrobić NIN, aby na terenie UK można było korzystać z darmowej służby zdrowia (NHS)?

    Z góry dziękuję za pomoc i pozdrawiam 🙂

    • Moze pani potrzebuje zatudnic pracownika?

  4. Czy moge wyrobic inszurans number jesli mam zlamany dowod i nie mam paszportu i przy okazji musze przeprowadzic sie do innego miasta i potrzebuje go do pracy

  5. Witam! Czy NIN który został mi przyznany w Londynie jest ważny w Irlandii Północnej czy muszę tam starać się o przyznanie kolejnego NIN?

  6. Witam.Nie dawno przyjechalam do Londynu nie mam jeszcze konta bankowego zostalam umówina na rozmowe na 11listopada jednak list nie przyszedl z potwierdzeniem wizyty tylko droga meilowa czy to sie liczy czy wogole mi sie oplaca tam jechac jezeli pisemnego potwierdzenia adresu nie mam?jeszcze nie pracuje.prosze o szybka odpowiedz

  7. Witam. Rok temu w wakacje pracowałam w Anglii przez okres 3 miesięcy. W między czasie wyrobiałam NIN i czekałam az przyjdzie pocztą na adres. Wyprowadziłam się do innego mieszkania a wcześniejszy współlokator wysłał moj NIN spowrotem do biura job centre. Wróciłam do Polski. Co powinnam zrobić jeśli w wakacje chcę znów pojechać do Anglii? Zgłosić się do biura?

  8. Witam. Chcialam zapytac czy moge sama oplacac skladki na NIN, poniewaz nie pracuje tutaj, a juz raz bylam w sytuacji gdzie potrowalam lekarza, ale z braku oplacanego NIN nie poszlam? Czy jesli zajde w ciaze, a bede miec oplacone skladki nalezy mi sie becikowe, macierzynskie, zasilek na dziecko? Z gory dziekuje za odp

  9. Witam . Mam pytanie… Co jesli moja 65 matka chce przyjechac do mnie na stale ale nie podejmowac pracy?? Czy musi miec insurrance number?

  10. Witam,

    Jestem strażakiem na tzw. wcześniejszej emeryturze. Po odejściu ze straży zrobiłem odpowiednie certyfikaty i uprawnienia i został marynarzem. Zdarzyło mi się pracować w ramach moich kontraktów dwa razy na statku pod brytyjską banderą. I kiedy zachciało mi się odzyskać zapłacony podatek, do którego zwrotu byłem w UK uprawniony, okazało się że muszę dopłacić za NI contribution. Tak że nadanie tego nieszczęsnego numeru NI wpędziło mnie w niezłe tarapaty u muszę teraz zapłącić 1300 GBP. Czy ktoś mógłby podpowiedzieć jak z tego wybrnąć by tego nie płacić. Czy ja jako emeryt w kraju objęty składkami też muszę płacić w UK?

  11. Czy osoba w wieku lat 70 lat może nabyć Nino? Jest w uk dopiero od pół roku. W pl ma emeryturę. Potrzebny jest do karty przejazdu autobusami itp.

  12. Witam. , pracoawlam prze 4 lata na caly etat w fabryce,ale musialam zwolnic sie z pracy i zajac moja 2 letnia córeczko bo moja mama ktora opiekowala sie moim dzieckiem musiala wrocic do Polski, moj maz pracuje na pelny etat i taraz moje pyatnie . Chcialam zapytac czy nalezy mi sie teraz ubezpieczenie zdrowotne i czy moge sama oplacac skladki na NIN,

  13. Witam. Od poltora roku jestem zatrudniona na kontrakt i oplacam skladki na NIN, obecnie jestem w 23 tygodniu ciazy i jestem na chorobowym, jest ono platn tylko przez 3 tygodnie. Do macierzynskiego nie bede pracowala przez niecaly miesiac, wiec dostane tylko £88 tygodniowo. Maternity dostane od pracodawcy, ale slyszalam, ze musze miec placone przynajmniej £112 tygodniowo, zeby dostac pelnoplatne maternity. Czy powinnam sama oplacic skladki na NI przez te 3 tygodnie? Jak powinnam to zrobic? Prosze o pomoc, gdyz czas mnie nagli. Z gory dziekuje

  14. Mam watpliwosci czy moj pracodawca odprowadza wlasciwa kwote NI od mojej pensji. Wydaje mi sie zbyt wysoka,jesli jest to 12 % od dochodu powyzej kwoty wolnej od podatku. Moja pensja wyniosla 1321,32 za miesiac (przepracowanych 18,5 dnia w miesiacu+zalegla kwota wynagrodzenia z poprz.m-ca+stawka za 1 dzien urlopu) ,a skladka odprowadzona to 77,76,mnie z obliczen wychodzi,ze nie powinna przekroczyc ca 49 funtow. Moj Ni jest niemal rowny pobranemu podatkowi od pensji (wyniosl 80,80).Czy moglby mi ktos podpowiedziec jak oni to licza i czy ta kwota jest obliczona prawidlowo?

  15. Witam,
    od pewnego czasu mieszka u mnie mama 83 lata, leki przywoziłam jej z Polski ale chcę ją zapisać do lekarza, załatwić przejazdy autobusowe itp… czy, jak i gdzie mam załatwić NIN, czy musi go posiadać???
    Proszę o pomoc, co mam zrobić, gdzie się udać.

    Pozdrawiam

  16. witam chciallbym zmienić adres w insurance namber bo jest mi potrzebny do zalozenia konta w banku . czy wie ktoś jak to zrobić przez internet . pozdrawiam

  17. Witam, czy jest możliwość umówienia się na spotkanie w sprawie NIN-u, jeszcze z Polski?

  18. Mój syn pracował w Anglii.Odnalazłam go w szpitalu w stanie śpiączki,z bardzo dużymi obrażeniami:złamany kręgosłup w 2 miejscach,złamane żebra,bardzo dużo obrażeń na ciele,a w szczególności na głowie .Wybudziłam go,ale nie mówi,ma uszkodzony mózg,jest dokarmiany do jelitowo,ma trechotomię/otwór w krtani,jest odsysany.Nie może przełknąć własnej śliny.Nie pamięta co się stało, rozumie co się do niego mówi,ale rozkłada ręce i kręci głową gdy go pytam czy pamięta co się mu stało,czy i przez kogo został pobity. Pisałam i dzwoniłam do Konsulatu w Manczesterze bo wyglądało to na pobicie z okrucieństwem.Sprawę umorzono z braku świadków.Znaleziono syna przy schodach gdzie mieszkał.Syn był ubezpieczony,ale nic na ten temat nie wiem.Powiedziano mi w szpitalu że ubezpieczenie pokrywa koszty leczenia i pobyt i nic poza tym.Szpital w którym był leczony trzy i pół roku wyszukał mu dom opieki przy innym szpitalu w innym miejscu niedaleko Londynu.Jest tam już półtora roku.Chciałabym wiedzieć jakie syn ma prawa,czy ktoś go reprezentuje,co mu się należy,czy należy mu się renta,czy ma konto bankowe itd…Ja latam do syna dość często na swój koszt,jestem samotną emerytką,wdową,uczę się angielskiego ,ale nie znam go na tyle żeby wszystkiego dowiedzieć się i nie wiem gdzie.Proszę o pomoc.Syn jest samotną osobą.Ma 50 lat,ja 71.

  19. pola2016

  20. Mam takie pytanie.Co mam zrobic albo gdzie sie udac po pomoc a mianowicie…
    Jestem zatrudniona od 10 lat.Zachorowalam i jestem na chorobowym od roku .Pracodawca nie placi mi ani tez nie odprowadza mi juz skladek.Robil to przez 6 miesiecy choroby.Potem aplikowalam do Job Center o chorobowe ale niestety noe nalezy mi sie gdyz skladki na NIN byly odprowadzane ale bardzo niskie i nie odprowadzilam tyle ile trzeba.Co mam teraz robic .Jestem ciagle zatrudniona na chorobowym .Prosze o jakies podpowiedzi.

  21. Witam. Pracuje 11 lat w UK .ale teraz niestety stracilam prace jednak nie moge uzyskac jobseeker allowence,poniewaz odpisali mi ze w roku rozliczeniowym 2015-2016 bylam 6 miesiecy na zwolnieniu i nie mam pelnej kwoty na skladki. Chcialam to zaplacoic ale nie batdzo wiem gdzie dzwonic. Dziekuje za pomoc

  22. jak mozna odczytac informacje z karty NIN