Prawo angielskie zostawia testamentodawcom całkowitą swobodę. Testamentodawca może pozostawić swój majątek komukolwiek chce. Czy oznacza to, że nawet gdy testamentodawca rozporządza swoim majątkiem w sposób niesprawiedliwy, nic nie można z tym zrobić? Czy rozczarowani spadkobiercy muszą po prostu pogodzić się z jego decyzją? Niekoniecznie.
Chociaż nie można zakwestionować testamentu wyłącznie na podstawie stwierdzenia, że jest on niesprawiedliwy, to istnieje kilka przesłanek umożliwiających podważenie testamentu lub niektórych z jego postanowień i uznanie ich za nieposiadające mocy prawnej.
Testament można podważyć w całości (t.j. unieważnić) na podstawie następujących przesłanek:
1) Niewłaściwe sporządzenie
Testament musi być sporządzony na piśmie i podpisany w obecności dwóch lub więcej świadków. Zasady dotyczące świadków są dość szczegółowe i mają charakter bezwzględny. W przypadku uchybienia tym regułom, cały testament może być dotknięty wadą nieważności. Niemniej jednak, to osoba podważająca testament musi udowodnić, że wymogi formalne nie zostały spełnione.
2) Wywieranie bezprawnego wpływu
Jeżeli można wykazać, że testamentodawca został przymuszony do sporządzenia testamentu lub do umieszczenia w nim określonych postanowień, testament będzie uznany za nieważny. Przymus może mieć charakter oczywisty, może np. mieć formę groźby użycia przemocy fizycznej lub formę bardziej wyrafinowaną i rozciągniętą w czasie. W celu skutecznego unieważnienia testamentu z powodu zaistnienia tej przesłanki, należy udowodnić, że przymus miał charakter rzeczywisty. Samo jedynie wywieranie na kogoś wpływu, nie stanowi spełnienia przesłanki.
3) Brak zdolności testamentowej
Testament jest ważny, jeżeli testamentodawca nie posiada zdolności testamentowej, t.j. rozumie, znaczenia czynności, której dokonuje. Brak zdolności testamentowej często bywa skutkiem długotrwałej choroby. Może być też skutkiem przyjmowania silnych leków, narkotyków lub spożywania alkoholu. Niemniej jednak, sama tylko diagnoza choroby lub udowodnienie konsumpcji określonej substancji, nie stanowi dowodu wystąpienia przesłanki. Istotna jest kwestia stopnia wpływu choroby lub konsumpcji określonej substancji na funkcjonowanie zdolności umysłowych. W przypadku podważania testamentu na podstawie tej przesłanki, zdolność testamentodawcy musi zostać oceniona przez biegłych z zakresu medycyny i psychiatrii.
4) Oszustwo lub oszczerstwo
Te przesłanki podważania testamentów występują dużo rzadziej, ponieważ niezwykle trudno jest je udowodnić.
W przypadku, gdy cały testament nie podlega podważeniu, jego poszczególne postanowienia mogą zostać podważone lub zmienione zgodnie z następującymi zasadami:
Monika Byrska specjalizuje się w spornym prawie spadkowym (podważanie testamentów, pozwy o większą część spadku, pozwy o ustanowienie zarządcy masy spadkowej lub pozwy o usunięcie wykonawcy testamentu, pozwy o odszkodowanie za straty poniesione na skutek zaniedbań wykonawcy testamentu). Posiada też doświadczenie i zajmuje się następującymi sprawami: spory o prawo własności lub część nieruchomości, spory dotyczące ważności lub wykonania zawartych umów gospodarczych i kontraktów, pozwy o odzyskanie długu, spory pomiędzy pracodawcą i pracownikiem, spory o błędy i zaniedbania w sztuce budowlanej, spory o błędy i zaniedbania w sztuce księgowej, spory o błędy i zaniedbania w sztuce prawnej.
1) Na podstawie koncepcji Proprietary Estoppel
Koncepcja proprietary estopell to środek zaradczy stosowany w sytuacji, gdy testamentodawca zapewnił lub złożył obietnicę konkretnej osobie (B), że ta odziedziczy konkretne składniki majątku. Jeżeli B może wykazać, że polegał na tej obietnicy na swoją szkodę oraz że testamentodawca nie wywiązał się ze złożonej obietnicy, na skutek czego B poniósł stratę, prawo przewiduje w odniesieniu do tej straty środek zaradczy.
2) Na podstawie ustawy o Dziedziczeniu z 1975 r. (Inheritance (Provision for Family and Dependants) Act 1975)
Potencjalny spadkobierca może zakwestionować postanowienia testamentu na tej podstawie, że biorąc pod uwagę relacje pomiędzy spadkobiercą a testamentodawcą oraz potrzeby spadkobiercy, spadkobierca powinien otrzymać więcej niż postanowiono w testamencie.
3) Na podstawie ustawy z 1982 r. (Administration of Justice Act 1982)
Sądy posiadają uprawnienie do sprostowania treści testamentu w terminie 6 miesięcy od daty wydania upoważnienia do zarządzania spadkiem (Grant), jeżeli istnieją wyraźne dowody na to, że z powodu błędu typograficznego lub pisarskiego albo na skutek niezrozumienia przez osobę spisującą testament jasnej instrukcji testamentodawcy, testament nie stanowi odzwierciedlenia woli testamentodawcy.
Gdybyście chcieli Państwo dowiedzieć się więcej o podważaniu testamentu lub jego postanowień, zachęcam do lektury bardziej szczegółowych artykułów na naszej stronie internetowej lub do kontaktu ze mną.
***
Jesteśmy kancelarią adwokacką specjalizującą się w wielu dziedzinach prawa. Nasi eksperci posiadają wiedzę i doświadczenie, pozwalające zapewnić naszym klientom obsługę na najwyższym poziome, o czym świadczy znak jakości Lexcel przyznany przez The Law Society oraz złota nagroda Investor in People.
Dwie nasze prawniczki z zakresu prawa Anglii i Walii, Monika Byrska i Alexandra Knipe, biegle mówią po polsku. Jeśli mają Państwo jakiś problem natury prawnej, o którym chcą Państwo porozmawiać w ojczystym języku, służymy Państwu pomocą.
Monika Byrska
monika.byrska@anthonygold.co.uk
Zadzwoń!
020 7940 4000
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom swoich klientom, proponujemy także spotkania w naszych biurach w trzech dogodnych lokalizacjach w Londynie: London Bridge, Streatham oraz Elephant & Castle.
Przeczytaj też
Udostępnij
About Author
komentarze (0)
